Hieronder vind je een gesprek tussen twee tantrabegeleiders: Wendy (Almasta) van www.blissyourbody.nl en Karlijn (Kabira) van www.withkabira.com. Het gesprek is begin mei 2020 opgenomen, nog midden in de corona lockdown.
Karlijn, in mijn beleving geef jij veel meer stellenworkshops dan ik. Ik heb zelf ook lang mijn twijfels gehad: wil ik nou wel of niet specifiek met stellen werken in tantra? Maar klopt mijn idee eigenlijk, dat jij dit vaak doet?
In het begin niet, maar twee jaar geleden kreeg ik een nieuwe partner die helemaal niks met tantra had en toen dacht ik op een gegeven moment: hoe zou het zijn als we eens een workshop zouden geven waar dát er helemaal mag zijn? Dat je als stel mag komen, ook als een van de twee er helemaal geen zin in heeft of nog nooit van tantra gehoord heeft. En hoe kan ik tantra dan zo toegankelijk en nuchter mogelijk aanbieden? Sindsdien heb ik meerdere workshops voor stellen gegeven, ook in een trilogie.
Aha, dus jij bent ook niet met stellen begonnen! Terwijl er best veel mensen zijn die denken dat je alleen als stel aan tantra kunt doen.
Ja, dat komt denk ik omdat mensen denken dat tantra over seks gaat en je naakt moet zijn en dat je dat alleen met een partner kunt doen (lacht).
Ha ha, ja. Maar… waar lopen stellen volgens jou zoal tegenaan als ze samen in tantra stappen?
Dat ze er niet met dezelfde intentie instappen. Ik zie nog wel eens dat het voor een vrouw allemaal wat makkelijker toegankelijk is en dat zij dan wil dat de man meegaat en dat hij moet veranderen. Nou ja, zo’n man komt dan mee, haalt een paar keer adem en denkt in de pauze: wat doe ik hier en hoe lang moet ik nog?
Dus die intentie is belangrijk. Waarom ga je tantra beoefenen? Doe je dat omdat je je partner wilt veranderen, omdat je jezelf wil veranderen of omdat je je relatie wil fixen? Of is het omdat je echt een diepe verbinding hebt en van daaruit verder wilt groeien? Als dat laatste dingen de intentie is, lijken de workshops meer effect te hebben. Want dan is het verdieping, in plaats van een zoektocht naar ‘wanneer doet hij nou eens wat ik wil’.
Aha, een gemeenschappelijke intentie vinden dus… In een relatie kan het echter snel juist over de verschillen gaan. Dat merk ik in mijn eigen relatie ook. En die verschillen kunnen gemakkelijk voor afgescheidenheid zorgen.
Ja, hoewel verschillen op zich ook heel mooi zijn. Want dan ga je in de polariteiten en dan ontstaat er weer wat spanning en dan kan je ook weer de aantrekkingskracht voelen. Maar de verschillen moeten wel erkend worden. En het is spannend, als je in een workshop voelt dat je er anders in staat.
Iets anders wat ik zelf zie in het stellenwerk, is dat in een intieme relatie je diepste pijnpunten geraakt worden. Omdat er laagjes, maskers wegvallen die je naar de buitenwereld wel ophoudt. En ieders pijnpunten kunnen elkaar ook nog eens versterken.
Een typisch patroon is bijvoorbeeld dat de een veel in uitreiken zit – vaak onbewust vanuit een tekort, misschien een oud pijnstuk – en de partner moet dat opvullen.
Terwijl de ander sneller in terugtrekken zit, die gaat naar achteren als de partner te dichtbij komt, vaak vanuit een onveilig oud pijnstuk van ‘ik moet van alles’.
Kortom: uitreiken versus terugtrekken en gehechtheid versus aversie zal ik maar zeggen. Is dat een dynamiek die jij herkent?
O ja, die zie ik zeker!. Ik vind het heel leuk om die in een workshop dan eens fysiek uit te laten spelen.
Dus: ga maar eens tegen elkaar aan staan en beeld uit hoe je relatie er uitziet zonder dat je het in woorden beschrijft. Sta je met je gezichten naar elkaar toe, zodat je elkaar kunt zien? Sta je op je eigen voeten? Of merk je dat je op elkaar leunt? Sta je met de ruggen naar elkaar? En heb je dan eigenlijk oog voor elkaar? Het kan ook dat de een meer op de ander leunt, wat als een heel gewicht kan voelen: mijn partner trekt aan me en wil zoveel.
Het kan ook dynamisch zijn. In de ene situatie leunt de een misschien meer, in de andere situatie de ander. Het is mooi als je dit soort dingen bij elkaar checkt: hé, kun je mijn gewicht nog dragen? Is het nog oké? Hoe voelt het voor jou? Dan heb je een opening om ermee te spelen, erin te bewegen.
Mooi dat je het fysiek laat uitbeelden, in plaats van mensen er alleen maar over te laten praten.
Ja. Het echt ervaren van liefde is voor mij trouwens ook essentieel. Een patroon van uitreiken komt meestal door oude pijnstukken en trauma. Maar als ik in mijn lijf begrijp wat liefde eigenlijk is, dan voel ik het óok als het op dat moment géen liefde is, maar bijvoorbeeld een behoeftigheid.
Het is heel mooi om als stel te ervaren dat liefde een ruimte zonder afhankelijkheid of behoeftigheid is.
Dus stel je voor, ik ben heel verliefd op mijn partner maar hij voelt op dat moment geen verliefdheid naar mij toe. Dan kan ik die liefde toch waanzinnig in mijn eigen lijf voelen. En mijn partner kan in feite mee-vibreren op mijn liefde terwijl hij dat uit zichzelf misschien niet zo voelt.
Ja, mooi als het in beweging blijft. Dat vind ik ook heel boeiend om in deze coronatijd te merken. Zelf ben ik met mijn partner degene die vaak uitreikt en van alles wil. Maar in die eerste twee weken kwam ik in een enorme onveiligheid terecht. Ik sloot me af, wilde niet meer vrijen… Het verlangen naar seksualiteit is echt even helemaal weggeweest bij mij.
Maar goed. Qua werk heb ik mezelf vrij snel herpakt en ben ik van alles online gaan doen. Hoe zit dat bij jou, geef jij op dit moment workshops voor stellen online?
Nee, bij stellen zijn er zoveel automatismen en ingesleten patronen, dat ik het lastig vind om in een online sessie van een uur helemaal te kijken naar die patronen. De subtiliteiten binnen een relatie, die vind ik heel fijn om echt te voelen en bij aanwezig te zijn. Dat gaat niet via mijn laptop.
Ja, dat herken ik. Ik geef wel stellenworkshops online momenteel, bijvoorbeeld aan de hand van Wheel of Consent (van Betty Martin). Sommige deelnemers hebben de avond van hun leven, andere worden getriggerd en dan is het een nadeel dat ik niet dichtbij ze ben. Dus het is niet onmogelijk, maar ik maak aanpassingen, zoals dat ze elkaar support geven in een breakout room, of dat ik achteraf nog contact heb met mensen. Er is altijd wel één stel in de groep dat even support nodig heeft. Deze manier van werken vraagt dus een enorme zorgvuldigheid. Ik heb intussen ook geleerd dat ik van te voren heel duidelijk moet zeggen: weet waar je aan begint, als er iets dieps geraakt wordt, ben ik niet fysiek bij jullie in de buurt, dus voel of je dat kunt dragen samen.
Dat snap ik. Het is ook goed om te begrijpen als stel dat tantra oorspronkelijk een individuele beoefening was. Stap 1 is dat je je eigen energie leert opwekken, circuleren en stromen. Vervolgens ga je dat eventueel vertalen naar seksuele energie en daarna ga je het pas delen met iemand anders. Je hebt dus al best wat zelfbewustzijn en kennis en kunde nodig om je eigen systeem te kunnen reguleren. En kun je nagaan als je het ook met een ander samen wilt doen.
Ik denk dat dat een valkuil is van mensen die als stel in tantra willen stappen, dat ze het individuele stuk vergeten. Dat ze denken: ik ga het allemaal met mijn partner samen ontdekken.
Ik heb zelf na vele tantra-jaren met mijn partner ontdekt dat het toch vooral om dat individuele gaat. Ik ben echt gaan waarderen dat hij zijn eigen stuk uitzocht, en ik het mijne, ook therapeutisch. Dat is zó nodig en waardevol.
Soms stappen mensen misschien dus te snel in een stellenworkshop. Vooral als de een heel graag iets met tantra wil en de ander niet en diegene zich afvraagt hoe ze de ander meekrijgt. Dan denk ik nee, ga het eerst maar eens alleen doen. Maar dan komt de angst: wat gaat dat met onze relatie doen als ik dit ga doen en de ander niet?
(lacht) Ik denk dat ik in elke retreat wel twee stellen heb waarbij de een het de ander als verjaardagscadeau heeft gegeven, terwijl die persoon het niet uit zichzelf wilde.
Ik ben het met je eens dat stellen snel aan dat partnerschap willen werken en ook veel verwachten.
Het spannendste voor stellen is dat ze met elkaar verdieping kunnen vinden maar die ook weer kunnen kwijtraken. Het zou zelfs kunnen dat je in een oefening met een ánder meer voelt dan met je eigen partner of dat je jaloers wordt op een ander stel.
Vooral dat jaloerse vind ik in retreats prachtig om mee aan de gang te gaan. Want eigenlijk hebben wij als stel niet zoveel voorbeelden van hoe andere stellen intimiteit of seksualiteit beleven. Misschien alleen van onze ouders of directe vrienden. Maar om dat ook aan te gaan: dat stel daar in de hoek, zij lijkt heel ‘orgastisch’ te zijn en het enorm naar haar zin te hebben, maar wat gebeurt daar nou eigenlijk? Daar mogen ze dan met elkaar over delen.
Ah mooi!
Is er trouwens iets wat jou persoonlijk kan triggeren in het werken met stellen?
Bij mij is een trigger bijvoorbeeld dat als een stel meedoet aan een workshop waarin ook losse mensen zitten dat ze dan alles alleen maar samen willen doen. Zeker als het nieuwkomers zijn begrijp ik het wel, dat je eerst die veiligheid nodig hebt. Maar ergens roept het ook een irritatie bij mij op. Dat ik denk ‘come on, wat denk je nou, dat je het alleen maar bij hem gaat vinden?”. Want meestal zijn het de vrouwen die dit willen.
Het is wel interessant om nu even bij mezelf te voelen wat me dan zo raakt (sluit even de ogen..).
Ik denk dat mijn eigen pijnstuk is dat mijn partner op een gegeven moment na veel gezamenlijke retreats ineens veel minder met mij wilde doen. Daar zit ergens een pijn of verdrietstuk, van: aah die begintijd, waarin we het zo voelden, daar moet ik afscheid van nemen ofzo. Of: ik moet accepteren dat we nu in een andere fase zitten.
Dus als ik dan een mailtje krijg van een stel met de vraag ‘we willen alleen oefeningen samen doen’, dan moet ik echt even ‘adem in-adem uit’ doen en dan pas antwoorden. Want anders zou er irritatie te voelen kunnen zijn in mijn mail en dat vind ik niet oké.
Herken jij iets, wat jou wel eens kan triggeren?
Nou, het lastigste vind ik als mensen niet meer terugkomen. Ik krijg er nu ook helemaal jeuk van als ik erover begin… Ik geef regelmatig een tweedaagse retreat, overdag, van 10-18 uur, zonder overnachting. Dus ‘s avonds kon je ook nog iets heel anders gaan doen. De afspraak die we van tevoren maken met elkaar is: hoe lastig het ook is als je ’s avonds thuis bent, kom altijd terug. En toch is er soms wel eens een stel dat niet terugkomt. Dat ik een sms-je of een mailtje ontvang van “We hebben het er toch nog over gehad, maar hij wil toch niet”, of “We halen er toch niet uit wat we dachten”, of “Het past toch niet bij ons”.
Nou dat laatste kan nog wel, dat het niet bij je past als koppel. Alleen voel ik dat vaak niet op de eerste dag. Eerder dat het wel bij de een en niet bij de ander past of dat ze een stuk tegen zijn gekomen dat ze niet willen zien, bijvoorbeeld dat de partner in een andere fase zit.
Dus dat vind ik heel lastig, juist omdat ik zelf zo goed weet: soms mag je door die weerstand heen gaan. Dat is confronterend, pijnlijk en niet makkelijk, maar dat is wel waar uiteindelijk de grootste opening zit.
Zouden we ook kunnen zeggen tegen stellen: Laat het los, doe gewoon je individuele ding, en that’s it, dat is tantra? Dus: dat hele stellenidee is maar fictie, volg gewoon je eigen pad en als je dat allebei doet, zal je relatie zich vanzelf verdiepen en zal ook het vrijen bijvoorbeeld vanzelf fijner worden. Wat denk jij?
Ik denk dat dat voor sommige mensen absoluut zou passen. Ik heb dat persoonlijk van beide kanten meegemaakt, van een hele monogame commited relatie en dan samen tantrische oefeningen doen tot heel open zijn en heel vrij daarin bewegen. En op alle paden ben ik heel veel tegengekomen.
Ik was gisteren bij iemand die zei: Wendy je moet toch meer met stellen gaan doen want je kunt als single allemaal workshops en trainingen doen en dan denken ‘nou ik ben wel overal doorheen, ik ben wel een heel eind’. Maar dan kom je in een relatie terecht of krijg je misschien zelfs kinderen… en dan pas kom je in de ultieme uitdaging terecht. Ben je dan nog steeds ‘ontwaakt’? Ben je dan nog steeds altijd zen? Kan je dan nog steeds alles wat gebeurt observeren en lekker in je essentie blijven?
En ja dat is wel de andere kant. Ik zweer je, als ik geen kinderen en geen partner had gehad, had ik gedacht dat ik zo ongeveer al verlicht was, zo van ‘och, ik kan met alles dealen’. Maar ik weet wel dat ik in een intieme relatie er bij mijn haren bijgesleept wordt. Dan kan mijn diepste bitch naar boven komen hoor (lacht hard).
(Lacht even hard) Ik kan het me haast niet voorstellen: jij op een berg zonder bitch-kant. Dat is ook niet leuk. Dan was je vast verveeld geweest. Ja, intimiteit en de behoefte om je te verbinden met wie dan ook, waar dan ook, op wat voor manier dan ook is zo essentieel. En dat alles is tantra: het leven steeds maar weer aangaan, in z’n volste totaliteit, om daar maar weer doorheen te zuchten, op wat voor manier dan ook.
Mijn eerste koppel-coaching was trouwens met een bevriend stel. Die hadden veel ruzie en spanning en vroegen ‘Kan jij eens langskomen en met ons wat tantrische oefeningen doen?’
Nou, dat was de kortste coaching ooit, want binnen 5 minuten zei ik: ‘Klaar!’ Ze hadden het uitgemaakt.
Ik vroeg nog wel ‘Willen jullie nog door?’ Ze zeiden ‘Ja hoor, want we willen wel waar voor ons geld’.
Nou, na 10 minuten was het weer aan, na nog 10 minuten weer uit, na nog 10 minuten weer aan….
En dat is ook de beweging: op dít moment kies ik ervoor met jou samen te zijn, en op dit moment voel ik het níet. Nú voel ik liefde voor je en nú voel ik het niet. Tja… zo werkt dat.
(Lacht) Ja, ‘spanda’ wordt dat in het sanskriet genoemd: de constante pulsatie van het hele universum, van onszelf en van onze relaties. Remi zei het gisteren nog: soms ben je bij elkaar en even later is er weer even afstand. De een wordt meer getriggerd als er afstand is, van ‘oh my god, nu is hij weg’, en de ander als er veel nabijheid is, zo van “ik word overweldigd”. En dat beweegt eigenlijk constant.
Ja, dat is gaaf in een relatie, als dat er mag zijn. Als je vanuit je tenen tegen je partner mag zeggen: ‘Ik wil nu echt niet bij jou zijn’. Punt. Klaar. Whaah. Laat die volledige energie, die volledige weerstand er maar zijn. Om dan weer adem te kunnen halen en te voelen ‘aaah wat is er nú in dit moment?’ En die spanda, die beweging, kan soms één ademhaling duren of één zin. Maar soms ook een paar dagen, weken of zelfs jaren.
Ik geloof wel dat als dat er volledig mag zijn, dus dat je met je hele systeem dat gevoel mag hebben, van óf ik ben heel erg verliefd op jou, óf helemaal niet… Wow, dan gaat het weer stromen.
Het is wel belangrijk om met elkaar dat stukje intentie helder te hebben. Hebben wij een relatie waarin we weten dat we met elkaar zijn en dit soort dingen met elkaar aangaan? Dat ik van jou mag zien dat jij nu niet bij mij wilt zijn, dat je mij op dit moment echt geen leuk persoon vindt, wetende dat wij met elkaar die diepe zielsverbinding hebben, dat wij met elkaar dit in een relatie aangaan. Het is belangrijk om te begrijpen, te ervaren en te voelen: wow, onze relatie heeft zoveel lagen en zoveel vormen. Telkens ontdekken we een nieuw laagje, een nieuwe dynamiek van onze relatie. Onze relatie is echt een levend organisme, iets wat we samen creëren.
Ik geloof trouwens dat het voor mij makkelijker is om hierover te praten als ik zelf niet in relatie zit. Misschien wel leuk om te delen: ik woon nog steeds samen in hetzelfde huis met mijn ex, dus die zit hier een paar meter verderop met een nieuwe relatie. Hij heeft een nieuwe vriendin die hij in zijn stukje van het huis heeft uitgenodigd, dus ik kom daarin zelf ook veel tegen van ‘waar hou ik nou iemand vast, wat wil ik nog van iemand, hoe manipuleer ik energetisch of met woorden of daden zodat ik toch nog liefde of aandacht krijg van iemand?’ En kan ik dat elke keer toch terug naar mezelf halen, van ‘oh ja, dat zit eigenlijk hier’, mijn onderliggende behoefte is dat ik een knuffel wil hebben, of gerespecteerd wil worden, of gezien wil worden, en hoe kan ik dat nu aan mezelf geven? Dat haalt wel heel veel druk van een relatie, ook al is dat een ex relatie.
En misschien is het juist in deze corona-tijd, waarin er toch wat meer reflectie, contemplatie is, mooi om eens naar te kijken: Waar ben ik in mijn vorige relaties nog aan het grijpen? Wat is daar nog niet uitgesproken? Welke patronen zie ik nu in? Of waar voel ik eigenlijk heel veel dankbaarheid, welke lessen heb ik daar van iemand geleerd? En misschien is het wel mooi om dat ook uit te spreken. Dat geloof ik wel, zo werkt dat voor mij in ieder geval.
Heb je tot slot nog een andere tip voor stellen?
De grootste tip die ik kan geven is: maak tijd om heel bewust vanuit een intentie samen te zijn. Dat kan een intentie zijn voor jullie hele relatie, om daar eens naar te kijken. Wat is eigenlijk de basis van ons samenzijn? Of juist voor korte momenten, en dan daarvoor tijd en ruimte creëren.
Het is dan fijn om van tevoren met elkaar in te checken waar ieders daadwerkelijke behoefte ligt. Bijvoorbeeld: ik wil me verbonden voelen met jou, of: ik wil graag complimentjes hebben zodat ik beter in mijn vel zit, of: ik wil mijn hart meer openen. Dan kun je daar vervolgens een afgebakende tijd voor instellen en misschien ook wel een afgebakende ruimte. Dus dat je niet samen met elkaar op de bank blijft zitten met de tv nog half aan, maar dat je wat kussentjes op de grond legt, of een kaarsje aansteekt en even een fijne plek maakt voor jullie samen.
Je zet dan samen een korte intentie, bijvoorbeeld: wij gaan meer echt samen zijn. Vervolgens kun je een eierwekker zetten en afspreken: we gaan 10 minuten alleen maar ademhalen met elkaar, we gaan 10 minuten oogcontact hebben, of 10 minuten zeggen wat we zo fijn aan elkaar vinden, of waar we dankbaar voor zijn, of juist in stilte met elkaar zijn. Sluit af met elkaar te bedanken en misschien even kort delen hoe je het contact hebt ervaren. En dan natuurlijk een nieuwe tijd afspreken! Ik denk dat er zo heel veel leuke creatieve mogelijkheden te bedenken zijn.
Mooi Karlijn, dank je wel!
Meer info over Karlijn (Kabira) vind je hier: www.withkabira.com
