Wat is seks toch een boeiend maar soms ook zo ingewikkeld onderwerp! Dat ingewikkelde geldt voor behoorlijk wat vrouwen maar ook voor mannen. Toch focus ik in onderstaand verhaal op vrouwen, aangezien ik wat betreft het thema seksualiteit wat meer met hen werk.
In mijn tantraworkshops en -trainingen kom ik regelmatig vrouwen tegen die een lastige verhouding met seks hebben. Sommigen hebben het altijd al een moeilijk issue gevonden, maar er zijn er ook die seks eerst fijn vonden maar na een tijdje binnen een vaste relatie ‘afhaken’. Ook een belangrijke levensgebeurtenis zoals de komst van een kind kan een flinke impact op de beleving van seksualiteit hebben wat zich niet altijd vanzelf weer herstelt.
Weerstand tegen seks
Bij deze, vaak nog jonge, vrouwen is de beleving van seks min of meer dood(s). Knuffelen en strelen is vaak wel goed, maar séks? Dat is iets waar ze zelden of nooit (meer) zin in hebben en vaak een flinke weerstand tegen voelen. Die weerstand is soms zo sterk dat ze ‘het’ al jaren niet meer doen.
Als je niet in een relatie zit, is weerstand tegen seks niet zo’n probleem. Dan doe je het gewoon niet. Binnen een relatie is het meestal lastiger. Sommige partners vinden het pijnlijk en verdrietig dat de seks niet (meer) stroomt en blijven het aankaarten, andere haken zelf ook maar af. Andersom komt het natuurlijk ook voor: vrouwen die méér seks willen dan hun partner. Maar hier richt ik me even op die andere groep. Een groep die overigens 1,5 jaar geleden massaal reageerde op de documentaire ‘Mijn seks is stuk’ waar ik indertijd aan mee werkte.
Wat ik denk te zien is dat deze vrouwen zich gedistantieerd hebben van hun eigen seksuele energie. Voor hen is seks vooral iets van en voor ‘de ander’ en niet iets waar ze zelf eigenaarschap over voelen of (willen) hebben.
Over de oorzaken hiervan is natuurlijk veel te zeggen: de invloed van beelden over seks die we vanuit opvoeding en media meekrijgen, een verkrampte cultureel-maatschappelijke houding ten opzichte van seks, negatieve seksuele ervaringen, de dynamiek met de partner, collectieve pijn uit vorige generaties, de invloed van hormonen, weinig contact met het eigen lichaam, taboes en noem maar op.
In deze blog ga ik niet in op deze oorzaken maar richt ik me heel praktisch op de vraag: welke inzichten vanuit (neo)tantra* kunnen behulpzaam zijn voor vrouwen met weerstand tegen seks die verlangen naar meer ontspanning op dit gebied?
Het bekende script
Laten we beginnen met het beeld dat veel mensen van seks hebben. Het lijkt erop dat dit vaak een vernauwd beeld is met een redelijk vast script: stap 1. zoenen/knuffelen/voorspel, stap 2. spanning opbouwen via stimulatie van de geslachtsdelen, stap 3. vaak gevolgd door penetratie en stap 4. bij voorkeur de spanning ontladen via een orgasme.
Dit is het beeld dat in porno neergezet wordt (uiteraard met allerlei variaties), maar wat jongeren in feite ook via seksuele voorlichting te horen krijgen. In het kader van voortplanting is dit script ongetwijfeld nuttig, maar hé, de meeste keren dat we seks hebben, willen we ons juist níet voortplanten. Hoog tijd dus voor iets anders.
In tantra zien we seksuele energie als natuurlijke levensenergie die wil stromen. En dat stromen gaat dus niet volgens een bepaald script; iedere ontmoeting is weer anders. Energie kán ontladen worden, maar het hoeft niet en er kan juist zo veel meer gebeuren als je het rond laat circuleren, in plaats van te ontladen.
Tevens is seks niet alleen iets van de geslachtsdelen en het bekkengebied, maar ook van het hart en van het hogere/goddelijke (wat niet zo makkelijk in woorden uit te leggen is). Seks kan vele vormen hebben en in het meest ‘tantrische’ geval zijn het niet meer twee ego’s die bewust of onbewust een bepaald doel nastreven maar twee ‘essenties’ die elkaar fysiek, energetisch, emotioneel en spiritueel ontmoeten. De vorm daarvan is volledig open.
Woeps, dat is nog eens een ander beeld van seks.
De zin van diepe ontspanning
Een belangrijk inzicht dat tantra kan geven is dat je tijdens een intieme ontmoeting niet per se bezig hoeft te gaan met het opbouwen van opwinding en spanning, maar dat juist ook diepe óntspanning helpt om je energie te laten stromen.
Dit was voor mij een van de grootste tantrische ontdekkingen: voor het laten stromen van mijn energie en het zin hebben in seks is het niet per se nodig om te starten met opwinding en geilheid. Juist in hele diep ontspanning opent het lichaam zich en krijg je toegang tot je natuurlijk zin in stroming en leven.
Betty Martin noemt in haar onlangs verschenen boek ‘The Art of Receiving and Giving’ de term ‘basiskamp’. Dit is de diep ontspannen staat van zijn dat een prachtig beginpunt is voor een intieme ontmoeting. Als je diep ontspannen bent en daar, indien gewenst, seksuele prikkeling aan toevoegt, kun je de meest intense ervaringen hebben, aldus Betty.
Dit alles betekent dat een vrijpartij dus niet gestart hoeft te worden vanuit opwinding, maar dat je evengoed kunt beginnen met een focus op ontspanning, bijvoorbeeld via aanraking/massage van het hele lichaam, meditatie of ademwerk.
Uit je hoofd, in je lijf
Bij dit alles komt er als vanzelf meer aandacht voor het lichaam. En dat is broodnodig want veel mensen zitten vooral in hun hoofd. Ja, ook tijdens seks, met seksuele fantasieën, gedachten (doe ik het wel goed, als we maar niet.., als we maar wel…) en allerlei onbewuste overtuigingen op de achtergrond. Mensen hebben vaak maar bar weinig contact met hun lichaam, terwijl dat juist zo nodig is om je natuurlijk levensenergie te kunnen voelen stromen.
Tantra is een lichaamsgericht pad en helpt je dus om meer in je lichaam te gaan voelen. Wanneer verkrampt mijn lijf en wanneer ontspant het? Wat gebeurt er in mijn lijf als ik ruzie heb, als ik een mooie film kijk of als ik buiten in de natuur wandel? Hoe is mijn ademhaling? Wat voel ik als ik dieper ga ademen? Wat gebeurt er in mijn lijf als ik opwinding voel? Hoe voelen emoties in mijn lichaam?
In het begin heb je het vaak nodig om dit in woorden te benoemen, maar meer en meer zul je sensaties simpelweg kunnen waarnemen zonder er per se woorden aan te hoeven geven.
Yin én yang
Terug naar de seks. Tantra omarmt alle vormen van intimiteit, sensualiteit en seksualiteit, van zacht en verstild (yin) tot stevig en wild (yang). De meeste mensen lijken het best te gedijen bij een balans tussen die twee.
Voor vrouwen die de yang-kant van seks lastig vinden, is de yin-kant vaak gemakkelijker toegankelijk. Denk aan genieten van knuffels en zachte aanraking, het lichaam op een sensuele manier bewegen op juicy muziek, spelen met lekkere hapjes, zachte doeken en veertjes… Dit is dan een mooie eerste stap om het seksuele in jezelf weer te openen.
Toch is de yin energie niet het hele verhaal. Iedereen heeft namelijk de potentie om óok ten volste te genieten van meer wilde en stevige vormen van seks. Maar deze yang energie is vaak spannend, het is een kant die veel vrouwen in zichzelf ontkennen of heel ver weg duwen.
Als je de yang in jezelf meer wilt toelaten, mag je dus ook dit deel van je seksualiteit (weer) gaan ‘ownen’. Je kunt gaan ontdekken hoe je hier op jouw unieke manier helemaal uiting aan kan geven. Voor veel heterovrouwen is het overigens makkelijker om dit eerst in een vrouwenomgeving te onderzoeken en pas later eventueel ook samen met van een man. Dit is een van de redenen waarom ik regelmatig vrouwencursussen aanbied.
Overigens zie ik wat overeenkomsten met het wel of niet toestaan van emoties, iets waar we in tantra ook mee werken. Verdriet kunnen veel vrouwen uiteindelijk wel uiten, maar op boosheid en zeker op complete razernij zit vaak meer taboe. Toch is het ontzettend bevrijdend als deze energie – die in feite ook niets anders is dan levensenergie – af en toe helemaal toegelaten kan worden.
Geen orgasme meer?
In seks kunnen we sterk de neiging hebben om doelgericht te zijn. De natuur heeft dat er nogal ingeprogrammeerd. Voor het creëren van nageslacht is dat nuttig, maar voor vervullende, spirituele ervaringen in seks werkt het toch minder goed. Het alternatief is om te vertragen, te ontspannen en ieder doel los te laten. Je jaagt dus ook geen (piek)orgasme meer na. Voor wie gehecht of verslaafd is aan de ontlading van zo’n orgasme kan dit een flinke uitdaging zijn en niet-klaarkomen moet zeker ook geen nieuw dogma worden. Echter, de ervaring van werkelijk in het hier en nu zijn is uiteindelijk een stuk meer vervullend dan de hele tijd (vaak onbewust) een doel najagen. Het mooie is tevens dat dit alles de poort opent naar hele ándere ervaringen, zoals een zogeheten dalorgasme; een langdurige meditatieve staat van zijn tijdens seks.
Paradox van seksuele bevrijding
Ik juich het toe als vrouwen (en mannen) hun eigen seksualiteit meer gaan ownen. Seksuele bevrijding in jezelf is heerlijk en waardevol voor alle betrokkenen. Niks niet dooie seks: je lééft! Tegelijkertijd mag je zorgvuldig met je eigen seksuele energie (blijven) omgaan. Seksuele bevrijding betekent voor mij dus niet ongelimiteerde losbandigheid. Het is heel waardevol om te voelen waar, hoe en met wie jij je seksuele energie wilt delen. Zeker als je een ander lichaam ín jouw lichaam ontvangt, is het goed om je te realiseren dat je letterlijk iemands energie in jouw fysieke en energetische lichaam opneemt. Wil je dat op ieder moment en van iedereen? Waarschijnlijk niet. Eigenaarschap van en bevrijding in seksualiteit kunnen gelukkig prima samen gaan met zorgvuldigheid en selectief zijn.
Dit alles betekent ook dat je op het tantrapad heel bevrijd in seksualiteit kunt zijn en ‘het’ desalniettemin nauwelijks of niet (meer) doet. Het spirituele pad zorgt immers ook voor onthechting en dat betekent dat je heel vrij kunt zijn in je (seksuele) expressie en tegelijkertijd ook heel onthecht van het moeten ‘doen’ ervan.
En de mannen?
In deze blog heb ik me gefocust op vrouwen, maar ook bij mannen speelt er van alles op het gebied van seksualiteit. Het stereotype beeld is dat mannen ‘altijd zin’ hebben, maar er zijn echt ook genoeg die juist een gebrek aan zin ervaren, zeker in een langere relatie.
Voor mannen is seksualiteit zeker niet eenvoudiger dan voor vrouwen. Ook veel mannen zitten meer in hun hoofd dan in hun lijf. Ook mannen durven hun rauwe seksuele energie misschien wel in een fantasie uit te leven, maar lang niet altijd in een echte real live ontmoeting. Dit kan te maken hebben met een angst om ‘te veel te zijn’ of om over grenzen te gaan en het kan er voor zorgen dat de energie of lust er verwrongen uitkomt. Het samengaan van diepe ontspanning en opwinding ligt bij mannen verder net wat lastiger dan bij vrouwen en mannen ervaren vaak een behoorlijke druk van eisen die aan hen als man worden gesteld. Tot slot zijn mannen vaak meer beïnvloed door internetporno dan vrouwen en ook dit heeft zo z’n gevolgen. Kortom, ook voor mannen valt er in seksualiteit veel te onderzoeken en te bevrijden en ook voor hen kan tantra heel waardevol zijn.
Quick fix?
Heb je interesse in tantra, dan moet je je realiseren dat het geen quick fix is. Tantra is een levenslang pad en het kan echt een paar jaar duren voordat je merkt dat alles wat je doet een blijvend effect heeft. Het gaat dus niet over snel een paar techniekjes leren en dat alles dan ineens anders is. Het is een doorgaand spiritueel én lichaamsgericht proces waarbij je meer en meer terug komt in je eigen essentie; daar waar alles van nature stroomt. En als je in die staat van zijn ervoor kiest om seks te hebben, dan kan dat een buitengewoon prachtige ervaring zijn waarin je jezelf vérre van doods zult ervaren.
* Tantra is een lichaamsgericht spiritueel pad dat niet specifiek over seksualiteit of het verbeteren van je seksleven gaat. Wel kan heel veel van wat je doet in tantra een positief effect op je beleving van seksualiteit hebben.
