Het lichaam is welkom!
Anders dan in veel andere spirituele stromingen omarmt tantra (ook) het lichaam en alles wat het lichaam kan ervaren. Tantra zet het lichaam en de zintuiglijke ervaringen zelfs actief in. Meditaties zijn soms verstild, maar kunnen ook dynamisch zijn. Je gebruikt dan bijvoorbeeld tegelijkertijd je gerichte aandacht (focused awareness), ademhaling, beweging, visualisatie, banda’s en klank. Juist de combinatie van deze verschillende aspecten geeft het magische effect, mede omdat verschillende delen van de hersenen tegelijkertijd geactiveerd worden. Moderne vormen van tantra (neo-tantra) gebruiken daarnaast, meer dan klassieke tantra*, ook het contact met een ander. Bijvoorbeeld door een meditatie te doen terwijl je oog- of lichaamscontact met een partner maakt.
Doel van de meditaties
De meditaties die je in tantra doet, doe je niet alleen maar om je lekker te voelen. Hoewel bliss welkom is en genieten van het leven óok een doel van tantra is, doe je de meditaties vooral ook met een ander doel. Kijk nog maar weer even naar de eerste zin van dit artikel: tantra is een pad van ontwaken en bevrijding.
Tantrameditaties helpen je om een krachtig en open energielichaam op te bouwen, waardoor je gemakkelijker kunt omgaan met de uitdagingen van het leven. Met een zwak en gesloten energielichaam is het bijvoorbeeld lastig(er) om met een conflict om te gaan. Het confronteert je met alle blokkades in je systeem en mogelijk gaan je mind en ego flink met je aan de haal. Met een krachtig en open energielichaam kan de energie van een conflict gewoon door je heen stromen, zonder dat je omver geblazen wordt. Uiteindelijk ga je ervaren dat alles energie is, óok een conflict…
Dagelijks leven
In veel meditaties in klassieke tantra, en zeker in de Vijñāna Bhairava Tantra (VBT)**, maak je gebruik van eenvoudige dingen uit het dagelijks leven. Je richt je aandacht op iets in jezelf of in je omgeving (je ademhaling, je gedachten, een punt in je lichaam, een witte muur, je eigen naam, de lege ruimte in een kommetje etc. etc.) en doet dit met je volle bewustzijn. Eenvoudig weg ‘zijn’ in het hier en nu kan zo een hele diepe meditatieve ervaring worden, waarbij je de kern (het goddelijke) van alles en iedereen kunt zien en voelen. Uitgangspunt in non-dualistische tantra is immers dat alles en iedereen goddelijk is. We denken wel dat er goed en slecht is, zwart en wit, maar in wezen is álles bewustzijn en energie en is alles één.
Mysterie van de ‘brug’
Veel VBT-meditaties richten zich op een zogeheten tussenfase of ‘brug’. Je richt je bijvoorbeeld op:
– de pauze tussen twee ademhalingen
– de stilte tussen twee gedachtenstromen
– de fase tussen wakker zijn en slapen
– de fase tussen twee activiteiten op een dag
– het moment ná iets heel fijns (bijvoorbeeld: je hebt gevreeën en gaat bewust niet gelijk door naar het volgende, ook niet in praten, je blijft dus met je aandacht in de afterglow)
Waarom wordt bij deze meditaties juist gekozen voor het richten op een tussenfase of brug? Mijn eigen uitleg is dat we tíjdens een activiteit vaak druk bezig zijn, zo druk dat we de divine als het ware over het hoofd zien. Juist op een moment dat er even ‘niets’ is, kan het goddelijke, de waarheid, jouw essence nature zich werkelijk openbaren.
Bovengenoemde meditaties kun je heel goed als micro-meditaties (kort) meerdere keren op een dag doen. Bijkomend voordeel is dat ze je helpen om in het dagelijks leven meer te vertragen en daarmee dieper te ontspannen.
Nieuwsgierig?
Vooral in de Intensive Tantra Training kun je proeven aan de VBT-meditaties, maar tantrameditaties in het algemeen doen we in vrijwel alle workshops die ik begeleid.
* Met klassieke tantra bedoel ik de non-dualistische shaiva tantra zoals die waarschijnlijk vanaf 500 NC in India is ontstaan. Dit is dus de meer hindoeïstische tantra. Er bestaat bijvoorbeeld ook boeddhistische tantra.
** De VBT is een tantrisch geschrift dat rond 1050 NC is geschreven. Het bestaat uit zo’n 112 technieken om het goddelijke oftewel je ware zelf te ervaren. Osho heeft de technieken beschreven in zijn Book of Secret. Christopher Hareesh Wallis heeft een kortere maar in mijn ogen diepgaandere vertaling en interpretatie gemaakt, welke te vinden is op YouTube (één video per techniek).
