Let op: deze blog is behoorlijk lang. Heb je weinig tijd of gewoon een korte concentratieboog, scroll dan door naar beneden, daar vind je de verkorte AI-versie .
‘Helaas. Jouw rimpels zijn zo diep, daar helpt geen enkele behandeling tegen, alleen botox.’
Aldus de cosmetisch arts die mij net vanachter haar bureau vluchtig onder de loep heeft genomen. Ze reageert daarmee op mijn opmerking dat ik graag iets wil laten doen aan mijn fronsrimpels en wallen, maar ‘het moet er wel natuurlijk uit blijven zien, dus geen botox.’ Dat bleek dus gelijk een mission impossible.
Uhh, wacht even, Wendy: een cosmetisch arts, rimpels en botox? Hoezo dit alles?
Tja. In het kader van een niet nader te noemen training had ik de opdracht gekregen om iets te gaan doen waar ik eigenlijk oordelen over heb.
Zoals… het gebruik van botox en fillers. Want hoewel ik als tantrabegeleider natuurlijk de oordeelloze non-duale staat-van-zijn goed ken, vind ik vanuit de laag van ego en persoonlijkheid wel degelijk iets van dit verschijnsel van onze moderne tijd.
Strak – strakker – strakst
Steeds vaker zie ik mensen die er in mijn ogen onnatuurlijk uitzien, vermoedelijk door het gebruik van botox en fillers. Dat kunnen opvallend volle lippen zijn (bij jong en ouder), een strakgetrokken huid tussen de wenkbrauwen of alles glad rond de ogen terwijl andere zaken toch verraden dat iemand 50+ of 60+ is. Dit soort behandelingen (en nog een hoop meer) zijn steeds gewoner geworden.
Mag het iets minder?
Zelf heb ik geloof ik niet overdreven veel rimpels voor mijn leeftijd, maar de huid rond mijn ogen is altijd gevoelig geweest en daar ben ik intussen verre van rimpelloos.
Hoewel er veel momenten zijn dat ik me hier totaal niet mee bezig houd, vroeg ik me onlangs toch af of die rimpels misschien op een natuurlijke (?) manier ietsje zachter zouden kunnen worden. Vooral ook om er dan wat minder snel moe uit te zien. Want mijn hele leven al krijg ik met grote regelmatig de vraag of ik moe ben, terwijl ik dat 9 van de 10 keer helemaal niet ben.
Maar goed, omdat ik dus ook die opdracht rondom oordelen te doen had, besloot ik naar een kliniek te gaan waar ze ook aan botox en fillers doen. Zo kon ik twee vliegen in één klap slaan.
Ik google even op ‘fronsrimpels weg Zeist’ en een gratis online adviesgesprek was zo geboekt.
Een paar weken later bleek bij aankomst dat er toch niet alleen een adviesgesprek maar ook gelijk een behandeling was ingepland. Huh? De man die mij ontving, schoof me een ipad met formulieren onder mijn neus die ik voor allerlei soorten behandelingen alvast kon ondertekenen. Vriendelijk legde ik die terzijde: daar gingen we nog even niet aan beginnen.
Alleen botox helpt…
En toen was er dus al heel snel die onverbiddelijke diagnose, binnen een paar minuten na binnenkomst gesteld: alleen botox kan dit gezicht redden van de ondergang.
Ik sputterde nog tegen: op de website stond toch dat fronsrimpels ook met een laserbehandeling weggewerkt konden worden? Ja, maar dan had ik moeten komen toen ik 30 was!
De arts wees naar de foto’s van fronsrimpels aan de muur. Die waren genummerd van 1 tot 5, met op 1 een jong meisje zonder rimpels en op 5 iemand met een diepe groef.
Mijn fronsrimpels waren volgens haar zéker categorie 4. Zelf had ik ze eerder een 2 of 3 gegeven, afhankelijk van mijn mate van ontspanning en de lichtinval in de ruimte waar ik me bevind. Maar de assistent die er bij stond, knikte instemmend met haar baas mee: nee, jouw fronsrimpels zijn écht héel diep.
Zucht ☹.
Zoveel inspuiten, dat doen we niet…
‘Maar ik wil het niet helemaal glad hoor, dat vind ik onnatuurlijk op mijn leeftijd’, piepte ik nog.
De arts verzekerde mij dat dat in mijn gevel ook zeker niet ging lukken: ‘Dan moet ik er zóveel inspuiten, dat doen we nooit. Nee, je kunt hoogstens terug naar een 2-tje.’
Haar eigen gezicht zag er overigens helemaal glad uit, terwijl ze (trots?) vertelde dat ze toch echt – net als ik – de 50 was gepasseerd. Ik dacht er het mijne van, maar durfde niet eerlijk te zijn en te zeggen dat ik haar gezicht onnatuurlijk strak vond.
Er is meer werk te doen!
Na de fronsrimpel-teleurstelling vroeg ik of ze me dan wel kon helpen met de wallen onder mijn ogen die ik mijn hele leven al heb en waar de kreukels nu wel in beginnen te komen. Ook hier was haar oordeel snel en onverbiddelijk: botox en niets anders.
En trouwens niet alleen ónder mijn ogen, ook al mijn lachrimpels aan de zijkant zouden weggewerkt moeten worden, plus zeker ook mijn voorhoofdsrimpels. Ik trok bijna een pruillip ☹: over díe rimpels had ik me tot nu toe nog nooit druk gemaakt.
Mijn gezichtsuitdrukking was op dat moment (ja, geen botox…) gelukkig duidelijk en de arts begreep dat ze aan mij waarschijnlijk niets ging verdienen. Toen kreeg ik zowaar nog een soort van compliment: op mijn wangen had ik volgens haar een prachtige huid, maaaaar wel heel dun, dus ik moest uitkijken, ook daar zou het verval binnenkort toeslaan!
Wauw, wat een verdienmodel!
Binnen tien minuten stond ik dus weer buiten. Beseffende dat als ik enthousiast was geweest, ik op dat moment – na het tekenen van de formulieren – ook in de behandelstoel had kunnen liggen. Iets wat ik tamelijk onethisch vind; enige wachttijd tussen advies en behandeling lijkt mij gezond.
Op de valreep had ik trouwens nog wel een paar folders (zonder prijzen) in mijn handen gedrukt gekregen. Want bij alleen botox zou het wat de arts betreft niet blijven, er waren ook allerlei aanvullende onderhouds-injectiebehandelingen die zeer aan te raden (lees: nodig) waren.
Kortom: voortaan zou ik iedere paar maanden hier in de stoel kunnen liggen. Wat een verdienmodel!
Toen ik weer buiten stond, kon ik er wel om lachen en mijn zelfbeeld is er echt niet negatiever van geworden. Maar ik dacht wel: oei, als je als onzekere vrouw hier binnenkomt, dan loop je zeker niet blij en tevreden weer naar buiten. Tenzij je dus een behandeling ondergaat en gelooft dat je daarna toch echt gelukkiger gaat zijn. Maar dat geluk kan in mijn ogen echter alleen van korte duur zijn.
Waarom doen we dit in hemelsnaam?
De vraag is natuurlijk waarom steeds meer mensen de strijd tegen rimpels met botox en fillers aangaan. Misschien begeef jij je in een wereld waar dit (nog) niet veel gebeurt, maar in bepaalde kringen is het echt al heel gewoon. En hierbij is natuurlijk wel iets geks aan de hand.
Want hoewel ik mijn eigen fronsrimpels niet per se mooi vind, stoor ik me nooit aan de (frons)rimpels van een ander. En ik zie ook veel liever een gezicht met expressie dan een strakgetrokken (of: strakgespoten) gezicht dat als een masker oogt.
Ik word soms ook echt verdrietig van deze ontwikkeling. Denken we nu echt dat dit ons gelukkiger maakt? Is het niet triest dat we zo willen geloven in een illusie van maakbaarheid en ‘altijd jong blijven’ en dat we toe lijken te gaan naar een wereld waar iedereen er ongeveer hetzelfde uit gaat zien?
Iedereen mag doen wat ze wil
Natuurlijk kun je zeggen: iedereen moet doen wat ie zelf wil. En ja, het is heel mooi dat we in een vrij deel van de wereld leven waar we zelf kunnen beslissen wat we met ons lichaam doen.
Maar tegelijkertijd mogen we ook verder kijken dan onze eigen individuele neus lang is.
Want welke boodschap geven we andere (en zeker ook jongere) mensen mee, als we de tekenen van ouder worden massaal wegwerken en daarbij ook onze natuurlijke gezichtsexpressie laten verdwijnen? Wat is überhaupt het probleem van rimpels? Is er iemand die geen vrienden met iemand wil zijn omdat die persoon rimpels heeft?
Zelf ervaar ik eerder het tegenovergestelde: volgens mij voel ik me meer ontspannen in het bijzijn van mensen die natuurlijk oud worden en hun eigen gezichtsuitdrukking hebben dan bij mensen van wie de gezichtsuitdrukking onnatuurlijk is geworden en waarbij ik me misschien ook sneller onzeker ga voelen (en ga denken: hm, moet ik dan misschien ook…?).
We zijn immers sociale dieren en willen liever niet buiten de norm vallen.
Zo hoorde ik laatst op de radio dat op de schoolpleinen in bepaalde wijken van Amsterdam het gros van de moeders ‘iets heeft laten doen in het gezicht’. Is het besmettelijk? Ik vrees van wel. ‘Als jij jonger oogt dan je bent, dan wil/moet ik dat ook!’
Maar waar eindigt dit dan en kun je het wel eindigen?
Jong geleerd = voor altijd verslaafd?
Ik heb namelijk een sterk vermoeden dat botox, fillers en cosmetische ingrepen behoorlijk verslavend kunnen werken.
Stel, je begint terwijl je ergens in de 30 bent (ja zeker, dat gebeurt!). Preventief dus. Dan ga je wennen aan een gezicht dat geen rimpels krijgt, waarbij het waarschijnlijk in de loop der jaren steeds moeilijker wordt om die rimpels en verzakkingen op een gegeven moment wél toe te laten. Want dan vindt het natuurlijke verouderingsproces waarschijnlijk versneld plaats.
Denken mensen hier over na voordat ze er mee beginnen? Ik vermoed van niet. Het begint vast onschuldig, ach, een paar prikjes hier en daar. Maar 5 of 10 jaar later is dat een hoop meer geworden (ik hoor de arts al: zal ik deze zone vanaf nu ook maar meenemen?), terwijl ondertussen andere delen van je lichaam je leeftijd toch wel verraden.
Mogelijk komt er dus een generatie aan die al op jonge leeftijd begint met botox en fillers en die op een gegeven moment in paniek raakt: help, de dokter spuit steeds meer in, maar ondertussen krijg ik een onderkin, zie je aan de rest van mijn huid dat ik toch echt ouder aan het worden ben én dit alles kost me intussen klauwen met geld. Wat nu?
Wat zegt tantra?
Als tantrika kijk ik natuurlijk graag of we vanuit tantra iets zinnigs over deze ontwikkeling kunnen zeggen.
Tantra omarmt alles, dus ook dit!
Enerzijds kunnen we stellen dat tantra álles omarmt en als dit is wat er wil ontstaan in een samenleving, dan is dat helemaal goed. Niemand hoeft ook maar enige verantwoording af te leggen aan iemand anders. En als je (zoals ik) er oordelen over hebt, mag je dat mooi voor jezelf onderzoeken: wat is je probleem precies, maakt het jou echt uit hoe een ander eruit ziet en weerhoudt dat je dan van liefde voelen voor die persoon? En: word je er zelf onzeker van als een ander er glad uitziet en denk je vervolgens dat jij dan dus ook maar ook wat moet laten doen? Dat alles is een prachtig aanleiding om een grondig zelfonderzoek te doen naar je eigen weerstanden, onzekerheden en gevoelens.
Alles is vergankelijk
Aan de andere kant leert (klassieke) tantra ons toch ook dat afbraak, verval en uiteindelijk de dood helemaal bij het leven horen. Bijna niemand wordt er blij van, maar alles is toch echt vergankelijk.
Vanuit deze visie is onze collectieve strijd tegen verval eigenlijk een lachertje. Het hele bestaan is één grote cyclus van creatie, behoud, verval, sterven en hergeboorte – denk maar aan de seizoenen. En wij denken dat we deze natuurlijke cyclus (of in ieder geval het verval- en sterfgedeelte) kunnen voorkomen door de boel strak te spuiten? Vergeet het maar !
Je bént niet je lichaam
Tantra laat ons ook zien dat we niet ons lichaam zijn. Ja, we mogen genieten van ons lichaam en alles wat het kan ervaren, maar we zíjn het ten diepste niet. Net zo min als dat we een lichaam hébben.
Voor wie het spirituele pad (nog) niet bewandelt, klinkt dat waarschijnlijk als hokus pokus. Want dit hier is toch míjn lichaam?
Het spirituele tantrapad gaat er echter over dat je uiteindelijk doorziet dat er geen ‘ik’ bestaat die dat lichaam kan hebben of zijn. De ‘ik’ die we denken te zijn, is niet wat we wérkelijk zijn. In wezen ben je ‘bewustzijn’ (liefde, god…) waar energie in vele vormen in beweegt en wat per definitie veranderlijk is.
Op het moment dat je (meer en meer) in deze ervaring kunt rusten, is de kans heel klein dat je gelooft dat rimpels je leven zullen ruïneren.
Schoonheid van binnenuit
Tantra biedt weinig grond om te geloven dat werkelijke schoonheid in een strak gezicht zonder kreukels zit, waarbij de eigenaar van dat gezicht angstig kijkt naar ieder nieuw teken van veroudering.
Als jij wel gelooft dat schoonheid (mede) in een glad gezicht zit, dan is dat helemaal prima natuurlijk. Ergens hebben we misschien allemaal wel het ideaalbeeld van een babyhuidje in ons systeem zitten.
Maar schoonheid komt volgens tantra toch vooral voort vanuit een staat van LEVEN en DOORLEVEN.
Ik denk dat we dit allemaal weten en tóch laten velen van ons zich verleiden door de vele trucjes van de schoonheidsindustrie die ons een bepaald ideaal uiterlijk voorspiegelt.
Karma: consequenties van je handelen
Tot slot is een van de uitgangspunten van tantra als spiritueel pad dat je het pad niet alleen voor jezelf bewandelt, maar for the benefit of all beings.
Je kunt als individu van mening zijn dat je gewoon het recht hebt om je rimpels weg te laten spuiten als jij dat wilt. En dat is natuurlijk ook zo. Maar toch hebben we in mijn ogen óok een verantwoordelijkheid voor het grotere geheel.
Als tantrika mag jezelf daarom regelmatig afvragen: welke consequenties hebben mijn acties op anderen en dragen mijn acties bij aan meer liefde en geluk in de wereld? Als je op dit laatste vraag een volle JA kunt zeggen, dan is er niets aan de hand. Ook niet met een gladgespoten gezicht.
Bij het reflecteren op mogelijke consequenties van ons gedrag op anderen is een belangrijk aandachtspunt wel het verzorgen en opvoeden van jonge kinderen. Want intussen is ontdekt dat het hebben van weinig of geen gezichtsexpressie een negatief effect heeft het contact en de communicatie met jonge kinderen. Op internet zijn hier verschillende artikelen over te vinden.
Daarnaast is het ook de vraag wat de consequenties zijn op je kinderen als die al wat ouder zijn. Stappen zij wellicht – op een nog jongere leeftijd dan dat jij begon – in jouw voetsporen en is dat wat je wilt?
Alles kan en toch..
Al met al keurt tantra niets af en is in tantra niets per definitie goed of slecht. Wie aan de botox of fillers wil, moet dat vooral zelf weten.
EN tegelijkertijd is het volgens mij goed om deze stap niet zomaar te zetten. Bij voorkeur doe je eerst een uitgebreide zelfreflectie: waar komt deze behoefte vandaan, waar gaat dit werkelijk over, hoe wil ik in het leven staan en welke consequenties heeft mijn handelen voor anderen (mijn kinderen, andere jonge mensen om mij heen, vrienden en vriendinnen die ik beïnvloed, mensen die het lastiger vinden om mijn emoties te lezen…)? Beslis niet zomaar zonder er met anderen over te praten. Mensen die zelf niet in het verdienmodel zitten. Want ik geloof dat de meeste cosmetische artsen in deze markt altijd wel een reden zien om ‘iets’ aan je gezicht te doen.
Heeft tantra concreet iets te bieden?
Heeft tantra naast inzichten ook nog iets concreets te bieden? Ik denk van wel.
Authentiek jezelf zijn
Als je een fijne, veilige plek hebt gevonden om tantra te beoefenen, dan kom je als het goed is in een omgeving waar je authentiek jezelf kunt zijn en waar diversiteit in innerlijkheden en uiterlijkheden in de groep gewaardeerd wordt. In tantra is ook je gezichtsexpressie heel welkom, want het is een van de manieren om elkaar te kunnen ‘lezen’.
Onzekerheden welkom
Tantra kan zeker ook een plek bieden waar je eventuele onzekerheden over je uiterlijk oprecht met anderen kunt delen en waar maskers letterlijk en figuurlijk mogen wegvallen. Het biedt ook de mogelijkheid om te onderzoeken en te doorvoelen waar eventuele onzekerheden ten diepste vandaan komen.
Geluk van binnenuit
De meeste mensen ontdekken in dat onderzoek uiteindelijk een diep existentieel verlangen naar liefde, eenheid en verbondenheid. Oftewel: terug naar de bron. Daarbij kunnen we gaan zien dat we in onze zoektocht naar geluk soms wat nutteloze afslagen nemen, namelijk als we geloven dat die ene relatie, dat vele geld of die specifieke botox-behandeling toch echt de liefde, waardering en verbinding gaan geven waar we zo naar verlangen. Uiteindelijk mogen we ontdekken dat dit alles niet in de buitenwereld of in uiterlijkheden gevonden kan worden maar alleen maar in de diepste lagen van onszelf.
Je lichaam van binnenuit voelen
Tantra helpt je verder om je lichaam van binnenuit te gaan vóelen in plaats van er over na te denken en bezig te zijn met hoe je lichaam eruit ziet. Hierbij ontdek je al snel dat hoe je lichaam voelt, níets te maken heeft met hoe het er uit ziet. In tegendeel. Mogelijk stroomt de levensenergie gemakkelijker in een lichaam zonder botox en fillers dan mét (disclaimer: niet wetenschappelijk onderbouwde uitspraak).
Loslaten van zelfbeelden
In tantra erkennen we dat je niet je zelfbeelden of lichaamsbeelden bént en dat een sterke identificatie ermee vooral voor lijden zorgt. Je lichaam van binnenuit voelen in plaats van bezig gaan met het beeld dat je van je lichaam hebt, staat steeds weer centraal in tantra. Er zijn specifieke meditaties die je helpen om de identificatie met je zelf- en lichaamsbeelden los te laten (zoals de Deha Shuddhi meditatie.
Iedereen is welkom
Iedereen is uiteraard bij onze workshops welkom, met of zonder botox en fillers. Lang leve de diversiteit.
Tegelijkertijd hoop ik toch dat het gebruik ervan in tantra geen grote vlucht gaat nemen. Laten we als tantrika’s samen levenslustig oud en wijs worden, de angsten die onder onze onzekerheden zitten bewust doorvoelen en ‘verteren’ en al onze gedoetjes over uiterlijkheden met humor met elkaar delen.
Overigens kan ik me ook niet voorstellen dat ik als tantrabegeleider met een strak botox/filler gezicht geloofwaardig over zou komen. Misschien zijn er mensen die dit onzin vinden, dat alles moet kunnen. Maar toch zie ik mezelf niet met een glad gezicht het tantrische principe uitdragen dat alles vergankelijk is, terwijl ik zelf duidelijk niet zichtbaar ouder wil worden.
Hypocriet!
Oke, wat betreft dat laatste punt moet ik toegeven dat ik niet 100% consequent en misschien zelfs wel wat hypocriet ben. Want ik gebruik bijvoorbeeld wel goede oogcrèmes en heb ook nog altijd blond in mijn haren zitten (niet tegen de grijstinten trouwens maar tegen het oersaaie peper- en zoutkleurtje dat mijn haar heeft). En wie weet laat ik ooit op een dag mijn ogen nog eens liften voor een eindelijk-niet-meer-moeie-blik in mijn laatste levensfase. Tegelijkertijd hoop ik dat het spirituele pad mij uiteindelijk alle rust en tevredenheid ‘met wat is’ gaat geven, dat ik niet eens meer aan die optie dénk.
Toch zeg ik dus niet dat ik zelf helemaal niets tegen het ouder worden doe. Maar toch hoop ik dat ik met gemak weg kan blijven van botox, fillers, injectables of andere zaken én ik hoop dat de mensen om mij heen hetzelfde doen. Laten we elkaar hierin vooral ook ondersteunen. Het lijkt me bijvoorbeeld mooi als er een soort van tegenbeweging mag ontstaan. Iets met ‘proud of my natural expression’ ofzo. Dat we maar veel influencers op social media mogen vinden, want ook daar ligt natuurlijk een deel van het probleem.
Waarschuwing
Ik noemde al eerder dat het gebruik van botox en fillers volgens mij behoorlijk verslavend kan zijn en dat het – als je er eenmaal mee begonnen bent – vast lastig is om er mee te stoppen. Ook kost het je waarschijnlijk steeds meer geld want ‘ze’ kunnen je steeds weer nieuwe dingen aanpraten.
Luister maar even naar het begin (vanaf minuut 3:47) van deze Saarpodcast. Hier hoor je hoe een gesprek met een cosmetisch arts nog even wat dramatischer kan verlopen dan bij mij het geval was, met snoeiharde oordelen en bedragen van behandelingen oplopend tot 10.000 Euro per 1,5 jaar.
En in de documentaire Misslukt zie je ook welke gevolgen het kan hebben als je als het ware verslaafd raakt aan cosmetische behandelingen.
Met botox en fillers is het vast net zo als met roken en hard-drugs: beter NIET mee beginnen, want stoppen is het lastigst.
Wat vond het thuisfront?
Terug naar mijn eigen gesprek met de cosmetisch arts. Toen ik later die dag thuis kwam en mijn ervaringen aan Remi vertelde, moest hij lachen. Maaar.. hij was ook van mening dat de opdracht voor die betreffende training (‘doe of onderga iets waar je een oordeel over hebt’) in deze vorm niet voldeed. Daarvoor was het volgens hem nodig geweest dat ik ook echt een spuit in mijn gezicht had laten zetten. En ja, daar was ik het wel mee eens. Helaas moest ik dus alsnog een andere opdracht verzinnen.
Hoe dat verder is afgelopen, weten alleen de mensen met wie ik in die training zat …
Aanbod
Zoek jij een tantrische omgeving waar je ontspannen jezelf kunt zijn en waar jouw eventuele onzekerheden helemaal welkom zijn?
Of je nu jong bent of al wat ouder, we hebben intussen tantra workshops voor allerlei doelgroepen. Als je zoekt naar een langer traject kun je een langere tantra cursus of training doen, zoals de Tantric Journey, het Drieluik voor 40-plussers, de Intensive Tantra Training level 1 of een van onze andere workshops of cursussen.
Hier vind je de complete agenda.
______________________________________________________
Verkorte versie van deze blog, gemaakt door ChatGPT
‘Helaas, jouw rimpels zijn te diep, alleen botox helpt nog,’ zei de cosmetisch arts na een snelle inspectie van mijn gezicht. Mijn verzoek om iets aan mijn fronsrimpels en wallen te doen zonder botox, werd meteen afgeschoten.
Waarom botox? Het was onderdeel van een opdracht tijdens een training waarbij ik iets moest proberen waar ik een oordeel over had. Hoewel ik als tantrabegeleider probeer oordeelloos te zijn, heb ik toch mijn bedenkingen bij de moderne obsessie met botox en fillers. Op vakantie zag ik steeds meer vrouwen met onnatuurlijk strakke gezichten, en ook in de yogaschool zie ik vrouwen zonder fronsrimpels die duidelijk ouder zijn dan ze lijken.
Zelf heb ik altijd een gevoelige huid rond mijn ogen gehad en vraag me soms af of die rimpels natuurlijk wat zachter kunnen worden, zonder direct naar botox te grijpen. Omdat ik een opdracht had, besloot ik toch een consult te boeken bij een kliniek.
Al snel kreeg ik te horen dat alleen botox mijn fronsrimpels kon verminderen, hoewel ik ze zelf niet zo erg vond. De arts wees op foto’s aan de muur en verzekerde me dat mijn rimpels diep waren. Na een kort gesprek stond ik weer buiten met folders vol informatie over aanvullende behandelingen.
Hoewel ik er nu om kan lachen, vraag ik me af waarom mensen zich zo druk maken om hun rimpels. Ik zie liever een gezicht met expressie dan een strak, maskerachtig uiterlijk. We leven in een wereld waar iedereen vrij is om keuzes te maken over hun lichaam, maar wat voor boodschap geven we af aan jongere generaties als we rimpels massaal wegwerken? Schoonheid zit volgens mij meer in authenticiteit en innerlijke rust dan in een gladgestreken gezicht.
Tantra leert ons immers dat alles vergankelijk is en dat ons lichaam niet is wie we werkelijk zijn. Uiteindelijk gaat het erom liefde en verbondenheid te vinden, niet om uiterlijkheden. Misschien is het tijd voor een tegenbeweging: ‘Proud of my natural expression’.